Werken bij de VSM
Bij de VSM zijn vele vrijwilligers actief in verschillende functies. Variërend van functies in de treindienst, of in één van de VSM-werkplaatsen tot administratieve functies, al het werk bij de VSM wordt door vrijwilligers gedaan.
Via onderstaande tabbladen kunt u meer informatie vinden over de verschillende werkzaamheden die bij de VSM worden uitgevoerd in de treindienst, voor al het onderhoud en het werk achter de schermen.
Wilt u ook uw steentje bijdragen aan het instandhouden van alles wat de VSM doet, kijk dan snel verder op de volgende pagina.
Treindienst
Al onze stoom- en diesellocomotieven worden bediend door vakkundig opgeleide machinisten. De machinist is de bediener van de locomotief. Op een stoomloc zorgt hij samen met de stoker ervoor dat de loc helemaal is nagelopen en dat alle bewegende delen worden gesmeerd, zodat de trein kan gaan rijden!
Voor het vertrek neemt de machinist samen met de cheftrein de grote remproef, zij controleren daarbij of alle remmen naar behoren functioneren. Tijdens de reis is de machinist verantwoordelijk voor het veilig verlopen van de rit. Bij overwegen moet het wegverkeer gewaarschuwd worden dat de trein onderweg is, dit gebeurd door te fluiten of de trein voor de overweg tot stilstand te brengen zodat de cheftrein het wegverkeer kan waarschuwen met de rode vlag of door de spoorbomen te bedienen.
Na de dienst werken de machinist en stoker de loc af, zodat de loc veilig de nacht door komt en dat de loc de volgende dag weer klaar is voor de dienst.
De stoker begint vaak de dag voor de rit al met het opstoken van de locomotief. Dit om de ketel langzaam warm te laten worden zodat onnodige materiaalspanningen voorkomen kunnen worden. Zodra de ketel druk begint op te bouwen wordt het opstoken beëindigd.
De volgende dag is de stoker er al vroeg in de ochtend bij om de loc verder op te stoken. Samen met de machinist wordt nu de hele loc nagelopen, gesmeerd en gepoetst. Tijdens de dienst zorgt de stoker ervoor dat de loc voldoende op spanning blijft om te kunnen rijden en dat het waterniveau in de ketel voldoende blijft. Tijdens een reguliere zomerdag verstookt de stoker al snel 1,5 ton kolen!
Na de dienst zorgt de stoker samen met de machinist ervoor dat de loc veilig de nacht door komt en dat de loc de volgende dag weer gereed is voor de dienst.
De cheftrein is verantwoordelijk voor de gehele trein tijdens de dienst. Voor aanvang van de dienst wordt samen met de machinist de grote remproef genomen. Iedere keer dat de loc is omgelopen (gekoppeld aan de andere kant van de trein) moet er een kleine remproef worden genomen om de juiste werking van de remmen te beproeven. Naast het controleren van de remmen zorgt de cheftrein er ook voor dat alle wissels goed liggen zodat de trein de juiste kant op zal gaan.
Verder geeft de cheftrein ook het vertreksein aan de machinist, nadat hij of zij toestemming heeft gevraagd aan de treindienstleider. De drukke overwegen langs de lijn, die niet automatisch werken, worden door de cheftrein bediend. Veelal op de ouderwetse manier door middel van een rode vlag het wegverkeer te waarschuwen, maar op de plekken waar inmiddels spoorbomen zijn geplaatst door middel van een druk op de knop.
Als conducteur op de VSM stoomtrein ben je de gastheer /-vrouw van de trein. Jij bent het eerste aanspreekpunt voor de reizigers voor bijvoorbeeld vragen over de verschillende arrangementen van de betreffende dag. Maar ook kan hij of zij technische vragen beantwoorden over het materieel, zoals bijvoorbeeld jaartallen, topsnelheden of de leeftijd van de rijtuigen.
Samen met de cheftrein ben jij verantwoordelijk voor de veiligheid in en rondom de trein. Zo assisteer je bijvoorbeeld bij het vertrekken van de trein door alle deuren en hekjes te sluiten en door regelmatig door de trein te lopen om te controleren of alle reizigers zich netjes gedragen.
De kaartverkoper helpt de conducteur door het verkopen van de kaartjes aan de reizigers die opstappen op het Museumstoomdepot Beekbergen, op de overige stations en in de trein zorgt de conducteur dat iedereen in het bezit is van een kaartje. Daarnaast knipt de conducteur alle kaartjes op historische wijze door middel van een oude kniptang.
Daarnaast helpt de conducteur ook met het inladen van fietsen en mensen die moeilijk ter been zijn. Voor aanvang van de dag zorgt de conducteur er ook voor dat de trein klaar is om te vertrekken, zo worden bijvoorbeeld alle wc’s nagelopen en de deuren open gemaakt. Na de dienst is het ook weer van belang dat de trein weer schoongemaakt wordt voor de volgende rijdag.
De stationschef bedient de handbediende overweg in Beekbergen. Wanneer de machinist bij binnenkomst of de cheftrein bij vertrek het seintje aan de stationschef geeft zal hij de overweg sluiten. Daarnaast is de stationschef het aanspreekpunt voor de reizigers in het Museumstoomdepot voor vragen over de verschillende arrangementen en over al het materieel wat in Beekbergen staat opgesteld.
De stationschef bevindt zich op het stationskantoor van het Museumstoomdepot Beekbergen. Hier wordt de administratie van de dag bijgehouden en de afdrachten van de conducteurs. Daarnaast worden de conducteurstassen voor de volgende dag klaargemaakt: hier worden nieuwe en voldoende kaarten ingestopt en het wisselgeld wordt op orde gebracht.
In het stationsgebouw van het Museumdepot Beekbergen en In de treinen van de VSM is altijd een restauratie aanwezig. Het cateringpersoneel verzorgen de warme en/of koude drankjes en de versnaperingen in het stationsgebouw en aan boord van de trein. Ook de souvenirverkoop in de trein nemen zij voor hun rekening.
Bij de VSM is het ook mogelijk om treinen te huren in combinatie met catering. Deze wordt door de VSM zelf verzorgd. Een groot aantal vrijwilligers zet zich in om uw rit naar wens te laten verlopen. Hierbij kunt u denken aan koffie en gebak, maar ook met een luxe warm en koud buffet.
Werkplaats / administratief
In Beekbergen en in de werkplaats in Apeldoorn zijn de vrijwilligers van de VSM bezig met het onderhoud aan het VSM materieel. De VSM stoomlocomotieven worden volgens vaste revisieschema’s onderhouden. Periodiek worden alle locomotieven gekeurd. Lopend onderhoud en de kleine keuringen gebeuren in Beekbergen. De grote revisies worden uitgevoerd in onze werkplaats in Apeldoorn.
Niet alleen de locomotieven hebben onderhoud nodig. Ook voor de VSM rijtuigen geldt dat deze worden onderhouden volgens vastgestelde onderhoudsschema’s. Periodiek worden alle rijtuigen gekeurd. Ook dit gebeurt in Beekbergen.
Verder worden rijtuigen ook optisch bijgehouden, kleine reparaties worden uitgevoerd maar ook het compleet demonteren en opbouwen van de rijtuigen hoort bij hun werkzaamheden.
De rijtuigploeg is ook druk bezig om periodiek alle bewegende delen, zoals bijvoorbeeld het remwerk, te smeren en na te kijken. Ook alle lagers van de rijtuigen worden periodiek nagekeken en gesmeerd. Zo blijven alle rijtuigen van de VSM in top conditie, zo kunnen ze ook lange tochten door heel Nederland maken.
Het traject Apeldoorn – Dieren is 22 km lang. Ongeveer 18 kilometer hiervan is eigendom van de VSM. De VSM is dan ook verantwoordelijk voor het onderhoud van deze spoorlijn.
Niet alleen de doorlopende snoeiwerkzaamheden worden in eigen beheer gedaan. Ook perronverlengingen, kleinere spoorvernieuwingen en spooronderhoud worden door de VSM zelf gedaan. Lassen worden periodiek gecontroleerd evenals alle dwarsliggers en klembouten. Voor dit onderhoud heeft de VSM infraploeg de beschikking over twee werkwagens, waarvan er één is uitgerust met een aggregaat voor de stroomvoorziening.
Voor al het elektrische werk is er een elektroploeg actief bij de VSM. Zij houden zich bezig met het aanleggen van elektrische installaties. Denk hierbij aan de luxe trein, welke voorzien zijn van aggregaten voor de koeling en de airconditioning. Maar ook de stroomvoorzieningen in de werkplaatsen en op de terreinen van de VSM worden door de elektroploeg aangelegd / onderhouden.
Een museumorganisatie als de VSM in stand houden is meer dan alleen het opknappen en rijden met stoomlocomotieven. Bij het rijden met railvoertuigen komt een heleboel wetgeving kijken. Binnen de VSM zijn er diverse commissies die zich bezig houden met het handhaven en controleren op toepassing van deze wetgeving. Denk hierbij aan de spoorwegveiligheid, welke bij de VSM zeer hoog in het vaandel staat, maar ook aan de werkplaatserkenning en opleiding van het rijdend personeel.
Daarnaast moet voor een grote organisatie als de VSM een behoorlijke administratie bijgehouden worden. Niet alleen de financiële administratie wordt door VSM-vrijwilligers gedaan, maar ook de complete kilometerregistratie van alle voertuigen wordt bijgehouden.
Verder zijn er nog vele ondersteunende commissies actief zoals bijvoorbeeld Marketing en Personeel.