Groot onderhoud aan de spoorbaan van de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij in Dieren

De VSM heeft een groot gedeelte (17 van de 22 km) lange spoorlijn tussen Dieren en Apeldoorn in eigendom, dat moet ook onderhouden worden. In 1998 is dit in eigendom gekomen van de VSM. Aan de hand van het meerjaren onderhoudsplan en jaarlijkse schouw wordt bepaald wat er gedaan moet worden om veilig met de stoomtrein over de spoorlijn te kunnen rijden. Door de jaren heen is bijna de gehele lijn al vernieuwd. Nu is de tijd geworden om het laatste stukje tussen de Spankerenseweg en de Geitenbergweg in Dieren onder handen te nemen.

Dwarsliggers (ook wel bielzen of houten genoemd) gaan lang mee, maar moeten ook een keer vervangen worden. Een aantal keren waren al slechte dwarsliggers vervangen tussen de Geitenbergweg en de Spankerenseweg. Maar voor de lange termijn is de keuze gemaakt om alle dwarsliggers te vervangen voor nieuwe. Aangezien dit een behoorlijke klus is, wordt dit deels uitgevoerd door een externe aannemer, maar de VSM-infraploeg doet zelf ook het nodige.

– Tekst gaat verder onder de foto –

"500 dwarsliggers en 400 ton ballast nodig!"

Wat komt er zoal kijken bij een spoorvernieuwing?

De lengte van de vernieuwing bepaalt het aantal dwarsliggers, de hoeveelheid ballast (steenslag) en de nodige kleine onderdelen. Voor het stuk zijn ongeveer 500 dwarsliggers en 400 ton ballast nodig. Een paar jaar geleden zijn betonnen dwarsliggers verkregen, helaas waren deze niet allemaal compleet met de geschikte bevestigingsmaterialen. De infraploeg is druk geweest om de dwarsliggers te laden uit de opslag, compleet te maken en naar de werkplek te brengen. De aannemer zal met een graafmachine over de rails (KROL, kraan op lorries) dwarsliggers wisselen.

Hoe werkt zo’n vernieuwing?

Eerst wordt de spoorstaaf losgemaakt van de dwarsligger, dan worden er vijf tot acht dwarsliggers uitgehaald, de graafbak van de KROL graaft het zand en oude ballast tussen en net buiten de spoorstaven weg. De KROL heeft een speciale knijper om de nieuwe dwarsligger op te pakken. Deze plaatst hij onder de spoorstaaf door en vervolgens wordt de spoorstaaf weer vastgezet. Nadat twee dwarsliggers zijn ingebouwd, worden weer twee oude dwarsliggers eruit gehaald en langzaam maar zeker wordt zo het hele stuk gedaan.

Ballasten

Dat is het eerste deel van het werk. Het tweede is het ballast storten, het derde is het verdichten van de ballast onder de dwarsliggers en het op hoogte brengen. Het inbrengen van de ballast wordt gedaan door middel van de zelflossers van de VSM, drie zelflossers worden geladen en naar de werkplek gereden en daar gelost. Dit werk doet de VSM geheel zelf!

De volgende stap is het verdichten en op hoogte brengen van het spoor. De verschillende spooraannemers zijn hierbij de VSM van dienst. In het kader van opleidingen en controle na revisies van machines komen deze regelmatig naar de VSM. Zo’n spoorvernieuwing is ideaal om te testen en de opleiding van personeel te verzorgen.

De baan ligt er bijna goed bij. Nog wat opruimen, zo gaan de oude dwarsliggers naar de afvalverwerking of worden gebruikt bij een andere vernieuwing bij de VSM. Het afwerken van de berm van de spoorbaan en als laatste gaat de VSM-infraploeg aan de gang om de lasplaten te vernieuwen.

Lasplaten zijn de stalen strippen die twee spoorstaven aan elkaar verbinden. Aan elk einde van een spoorstaaf zitten twee platen met vier dikke bouten vast. Hierbij worden op een volgend:

de oude bouten losgedraaid;
lasplaten losgemaakt, schoongemaakt;
in elkaar gezet met nieuwe bouten erin;
als laatste vastgezet met de Stumec (een machine voor moeren en bouten vast te zetten).

En de baan is weer als nieuw en klaar om met de stoomtrein overheen te kunnen rijden. Het is een stukje werk dat een reiziger niet snel opvalt, maar essentieel is om de stoomtrein rijdend te houden!

Meer lezen over onderhoud aan de spoorlijn?

Als donateur lees je meer over, hoe het achter de schermen aan toe gaat bij de “weg en werken” afdeling, in ons informatieblad “De Koppelstang”. De Koppelstang is het mededelingenblad van de Stichting VSM en verschijnt drie keer per jaar voor alle donateurs van de Stichting VSM. In de Koppelstang treft u naast alle gebruikelijke informatie, zoals het redactioneel, het korte nieuws en diverse foto’s, allerlei themastukken, verslagen en sfeerverhalen over VSM-gerelateerde activiteiten.

Foto’s:

2233 in actie: Coen Hesp

Van de Wetering in actie: Hugo Maresch

Overige: Enrico Lussi