Hoe krijg je het bekende tsjoek-geluid goed?
Iedereen kent het wel, als je een stoomtrein beschrijft begint iedereen over het bekende tsjoek-geluid van de exhaustslagen uit de schoorsteen. Het is een nauwkeurig werkje om deze geluiden goed te krijgen, het is niet alleen maar mooi voor het oor, maar ook voor de machine.
“Indizieren” van een stoommachine is het nauwkeurig afstellen van de stoomverdeling. Bij dit proces wordt de in- en uitlaat van stoom in de cilinder van een stoommachine zo afgesteld dat de machine efficiënt en soepel werkt. Dit zorgt voor een optimale werking en een gelijkmatige loop van de machine, wat essentieel is voor het leveren van het maximale vermogen, het verminderen van trillingen en het verminderen van onderhoud en het verlengen van de levensduur.
Normaalgesproken stellen we bij de VSM de stoomtoevoer op gehoor af. Dit doen we door telkens een stukje te rijden en telkens de stoomverdeling iets te verstellen totdat beide stoomschuiven zo staan dat er vier gelijke uitlaatslagen te horen zijn en daardoor ook op snelheid een rustige loop heeft. Dit is belangrijk omdat onbalans weer warmte aan lagerwerk veroorzaakt, wat niet gewenst is.
– Tekst gaat verder onder de foto –
Laptop aankoppelen en testen maar!
Onlangs zijn er twee Duitse specialisten van het bedrijf Steam-technologies naar de VSM gekomen om onze 23’ers via de laptop en héél véél draadjes nauwkeurig af te stellen. De heren begonnen met de nodige voorbereidingen, met verschillende elektrische opnemers werd bijvoorbeeld de verplaatsing van bewegende delen opgemeten en werd de stoomdruk bij de cilinders gemeten. Het voordeel hiervan is dat de ingaande stoom naar de cilinders gemeten kan worden in plaats van de uitgaande stoom op gehoor.
Zowel de 23 071 als de 23 076 reden een testrit waarbij alle metingen live op een computer werden bekeken. De gemeten waardes werden direct vergeleken met de waardes volgens het boekje. Telkens werden kleine wijzigingen gedaan aan het mechaniek van de stoommachine waarna de meting weer opnieuw begon.
Een leuk interessant verhaal met als eindresultaat wat nagenoeg gelijk lag met het op het gehoor afstellen. Daarnaast heeft het weer leuke weetjes over beide stoomlocomotieven aan het licht gebracht die normaal ongezien blijven. Beide machines kunnen er weer vol tegenaan!
Foto’s: Erwin Nieuwenhuis